Tuinderij het Lichtveen is een nieuwe tuinderij in Bennekom die werkt volgens het ‘no-dig’ principe. ‘No-dig’ betekent dat de grond niet wordt omgespit voordat er wordt gezaaid. “Als je gaat ploegen keer je de bovenste 20-30 cm van de grond om. In de bovenste lagen zit juist het meeste bodemleven, zoals bacteriën en schimmels met hele lange draden. Hoe meer schimmeldraden er zijn, hoe stabieler de bodemstructuur, en hoe meer nutriënten (voeding) de planten kunnen krijgen. Door de grond niet om te spitten, zorg je dus voor een gezond bodemleven en dus voor gezondere planten” vertelt mede-oprichtster Pauline Martel.
De tuinderij is gestart door Chris Chancellor en Pauline Martel. Beiden zijn ex-studenten van de Wageningen University. Pauline kwam vanuit Frankrijk naar de WUR voor een master in agroecologie en Chris kwam vanuit Engeland voor een opleiding internationale ontwikkelingsstudies. Chris: “In mijn opleiding was veel aandacht voor landrechten van de inheems bevolking in relatie tot industriële landbouw. Zo kwam ik in contact met allerlei kleine landbouw initiatieven. De beweging voor kleinschalige duurzame voedselproductie vond ik heel inspirerend en daar wilde ik graag zelf ook iets mee doen. Zo ben ik Pluktuin Sayuran begonnen in Wageningen. Daar ben ik begonnen met experimenteren met no-dig tuinieren.”
Duurzame landbouw
Duurzaam werken is voor Pauline ook heel belangrijk. “Duurzame landbouw is gewoon nodig, met de klimaatcrisis en het verlies van biodiversiteit is er geen andere optie. Het is belangrijk voor de toekomst, voor onszelf en voor anderen om op deze manier te werken. Met no-dig bescherm je de bodem. Als je start is het veel werk, maar later hoef je bijvoorbeeld minder onkruid te wieden en minder water te geven. Uit ervaring van andere no-dig tuinders blijkt dat de opbrengst hoger wordt dan bij andere vormen van biologische landbouw – waar er wordt omgespit – en het levert in de loop van de jaren steeds meer op.”
“Doordat de grond niet wordt omgespit creëer je de ideale omgeving voor het bodemleven. De grote laag compost geeft voeding aan het bodemleven. Bacteriën en fungi gaan aan de slag om de compost te verteren en zorgen dat de mineralen beschikbaar worden voor de planten. Meer diverse voeding voor de planten betekent gezondere planten en die zijn ook gezonder om te eten. Door dik compost aan te brengen en houtsnippers op de paden te leggen wordt de grond een soort spons. De grond blijft vochtig als het droog weer is, en als het veel regent kan de grond het regenwater goed opvangen. Je krijgt veel minder plassen.”
Toegang tot land
Op hun zoektocht naar grond voor hun tuinderij zijn ze uitgekomen bij grasland van biologische boerderij De Hooilanden in Bennekom. “We waren heel blij dat we hier konden landen. Floor en Lodewijk van De Hooilanden ondersteunen graag jonge regeneratieve ondernemers zoals wij. Zij hadden nog ruimte over en dit grasland was ook al biologisch gecertificeerd.”
Om de grond gereed te maken hebben Pauline en Chris drie maanden landbouwfolie op de grond gelegd om het gras te onderdrukken. Daarna hebben ze overal 10 cm natuurcompost opgelegd. “Al onze uitgangsmaterialen zijn biologisch gecertificeerd. We gebruiken geen kunstmest en geen pesticide, maar we hebben bewust gekozen om onze groente niet door SKAL te laten certificeren. Voor jonge starters is dat meteen een grote investering en veel administratiewerk” legt Chris uit.
Tuinderij Lichtveen
Andere biologische tuinderijen in de regio, zoals bijvoorbeeld De Ommuurde Tuin in Renkum of de Nieuwe Ronde in Wageningen, werken met groenteabonnementen voor consumenten. Tuinderij het Lichtveen gaat produceren voor de lokale horeca en de losse verkoop. “We hebben contact met een aantal lokale horeca zaken, vooral in Wageningen, waar we van te voren afspraken mee hebben gemaakt over wat we gaan verbouwen. Losse verkoop doen we vooral op de wekelijkse streekmarkt in Wageningen en bij de verpakkingsvrije winkel, de Gieterij, in Wageningen. In Ede kunnen mensen onze groenten kopen bij boerderij Steenbergen in Bennekom.”
Salademix en groenten
Een specialiteit van tuinderij het Lichtveen wordt de salademix. “We leveren de salade kant en klaar, en gewassen, met verschillende soorten sla, zoals pluksla, rucola en raapsteel. Heel makkelijk en direct te gebruiken dus, met veel variatie.”
Maar het Lichtveen levert allerlei verschillende soorten groenten. Ze werken met planten die snel groeien zodat ze meerdere keren per jaar kunnen oogsten, bijvoorbeeld peulen, tuinbonen, bonen, wortels, venkel, bieten, etc. “We hebben ook slaplanten waar we twee maanden van kunnen blijven plukken, omdat we steeds de buitenste bladeren plukken. Natuurlijk hebben we ook allerlei kruiden.”, vertelt Pauline. “Vanuit vereniging Streekwaar kenden wij de regio en het netwerk goed, dus wij wisten dat onze afnemers behoefte hadden aan meer lokale en duurzaam geproduceerde groenten en hebben ons aanbod afgestemd op hun vraag.”
Streekmarkt op zaterdag
Met de tuinderij zijn ze lid van Streekwaar, een vereniging van duurzame producenten uit de regio. “Ik vind het heel belangrijk dat we deze verbinding hebben met de regio, met de andere voedselproducenten, en met de klanten natuurlijk”, zegt Chris. “We staan daarom ook iedere zaterdag op de streekmarkt in Wageningen, op het Salverdaplein. Je kunt er echt je wekelijkse boodschappen doen, we hebben voor iedereen wat en met de oogst van het Lichtveen er bij hebben we een nog mooier aanbod voor de klanten. Op de streekmarkt is altijd live-cooking, we koken met de ingrediënten van de lokale producenten.”
Lokale groenten kopen
Chris vindt het ook belangrijk om de ervaringen met deze manier van landbouw te delen. “We zijn heel actief op social media, mensen kunnen onze ervaringen goed volgen op Instagram en Facebook. We geven soms ook rondleidingen en we laten studenten en vrijwilligers meelopen en meewerken op ons bedrijf om ervaring op te doen met no-dig landbouw.”
In Ede kunnen mensen de groenten van Tuinderij het Lichtveen kopen bij boerderij van Steenbergen in Bennekom en binnenkort ook bij de winkel van de biologische boerderij De Hooilanden in Bennekom. Voor meer informatie over Tuinderij het Lichtveen, kijk op www.lichtveen.nl of volg ze op sociale media, @lichtveen.