Wat is er mooier dan een systeem ontwerpen dat iedereen een kans geeft om mee te doen en een belangrijk probleem van deze tijd aanpakt: de verspilling van voedsel, grondstoffen en energie.
Dat is waar Martin Verduyn mee bezig is in Ede, met het project Food2ndLife. Het is een pilot met een opzet die uniek is in Nederland. Zorginstelling ’s Heeren Loo, Werkkracht en Albert Heijn werken samen om de producten die niet meer te verkopen zijn een nuttige bestemming te geven.
Kringloop
De supermarkt levert de producten, de zorginstelling investeert in dagbesteding en arbeid en creëert hiermee op het eigen terrein een kringloopsysteem waarbij (bijna) geen voedsel hoeft te worden gekocht of weggegooid. Varkens, kippen en een kassengroep horen bij het systeem. De varkens en de kippen eten de voedselresten en leveren vlees en eieren. De moestuin levert groenten en fruit op en maakt gebruik van de compost die gemaakt wordt van al het voedsel wat niet meer eetbaar is.
Leerwerkplekken
Alle werkzaamheden binnen dit systeem leveren zinvolle dagbestedingsplekken, leerwerkplekken en nieuwe arbeidsplaatsen op. En dat is eigenlijk waar het allemaal om begonnen is, vertelt Martin Verduyn: “Verbinden van de thema’s voedselverspilling, duurzaamheid en inclusie is mijn belangrijkste drijfveer. Ik wil mensen een kans bieden, en dan vooral mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Al jaren ben ik daarmee bezig in verschillende rollen en functies. Eerst als productieleider in de sociale werkplaats, nu als interim-manager, docent en adviseur voor andere organisaties en professionals.”
Systemen
Een belangrijk onderdeel van het werk van Martin is om bestaande systemen onder de loep te nemen en te kijken waar en hoe systemen kunnen worden aangepast om meer plek te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Met Food2ndLife is het gelukt om die dagbesteding en werkervaringsplaatsen te creëren binnen een systeem dat ook nog een ander probleem oplost, namelijk het probleem van voedselverspilling.
Voedselverspilling
Het tegengaan van verspilling is voor Martin een belangrijk thema: “Ik vond het onvoorstelbaar hoe veel onze voedselverspilling kost, toen ik mij daarin ging verdiepen. Het is sowieso schandalig dat er zo veel voedsel wordt weggegooid terwijl er mensen sterven van de honger, maar ook dat er zoveel nodeloze energie wordt besteed aan de productie van dat eten, de hoeveelheid bemesting, de CO2 emissies; er is zoveel verspilling van grondstoffen. Met Food2ndLife willen we een systeem maken dat alle producten die bij onze partners niet meer gebruikt worden weer verwerkt. Of tot goed voedsel voor onze cliënten, of tot diervoedsel of tot compost. We willen naar een systeem dat een instelling zoals de Hartenberg bijna zelfvoorzienend maakt.”
Zelfvoorzienend systeem
De ambitie van Food2ndLife is een systeem waarbij geen voedsel meer weggegooid wordt en (bijna) geen voedsel meer hoeft te worden gekocht. Met een flinke moestuin, en op termijn af en toe slachten van de dieren, is dat mogelijk. En vooral creëren ze heel veel geschikt werk voor de bewoners van de Hartenberg. Het uitpakken en sorteren van de producten uit de supermarkt, het scheiden van het afval, het snijden en koken, het werk in de moestuin, het zijn allemaal leerwerkplekken en arbeidsplaatsen voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.
Uitdagingen
Uitdagingen zijn er ook, bij de ontwikkeling naar dit systeem, vertelt Martin: ”Natuurlijk zijn we er nog niet. We zijn aan het pionieren, en willen een schaalbaar model ontwikkelen. Dat betekent dat we moeten gaan leren van de obstakels die we tegenkomen. We moeten bijvoorbeeld nog ontdekken hoeveel tijd het kost om de producten uit te pakken, de verpakkingen te scheiden en de producten te sorteren. We gaan ook de teamleiders van de groepswoningen op de Hartenberg vanaf het begin betrekken bij de implementatie van de plannen om te zorgen dat zij het straks ook een werkbaar plan vinden waar ze aan mee willen werken en enthousiast over zijn. En natuurlijk moeten de cliënten het eten wel lekker vinden. Daarom werken we nu al samen met een chef van Smaak & Passie.”
Partners
Food2ndLife krijgt nu al iedere dag van twee AH vestigingen hun overtollig voedsel. Dat is nog goed voedsel dat nog gewoon verwerkt kan worden. AH heeft een prima systeem om verspilling tegen te gaan en percentueel zijn er weinig dervingsgoederen, maar iets blijf er altijd over. Van deze twee winkels zijn dat iedere dag een 10 – 20 kratten vol met allerlei voedsel en andere producten. AH, ’s Heeren Loo en Werkkracht zijn de primaire partners in het project, maar ook Merieux, Smaak & Passie, M&G Food Consultancy zijn betrokken. Samen zijn ze hard aan het werk om dit project uit te voeren.
Toekomstplannen
Food2ndLife is op zoek naar partijen die dit project willen ondersteunen
door mee te denken, mee te investeren en de armen uit de mouwen te steken. Het
plan is om alles goed te documenteren en filmen zodat ook andere instellingen deze
werkwijze zouden kunnen gaan implementeren, natuurlijk met alle lessen die zijn
geleerd erin meegenomen. Voor meer informatie en contact:
Martin Verduyn, Verduyn Interim,
Training & Advies – martinverduyn@gmail.com – 06-27149181